Door het autonome zenuwstelsel worden alle onbewuste processen in ons lichaam geregeld. Je kunt daarbij denken aan ademen, de spijsvertering en de hartslag. Het autonome zenuwstelsel bestaat uit twee onderdelen: Het parasympatisch deel en het sympathisch zenuwstelsel. In dit blog gaan we dieper in op het sympathische deel. Wat is de verhouding met stress en de ademhaling? Hier lees je er alles over.
Wat is het sympathisch zenuwstelsel?
Het is sympathisch zenuwstelsel is het deel van het autonome zenuwstelsel dat processen stimuleert waardoor het lichaam in actie kan komen. De oorspronkelijke functie ervan was om het lichaam in een vecht- of vluchtmodus te brengen, het was lange tijd voor de mens van essentieel belang om te overleven.
Om te kunnen vechten of vluchten zorgt het sympathisch zenuwstelsel voor veel reacties, zoals een verhoogde hartslag, verwijding van pupillen, afname van de spijsvertering, een hogere omzet van glycogeen naar glucose, meer hormonen als adrenaline en noradrenaline, en remming van urineproductie. Tegenwoordig is het bijna nooit nodig om in een vecht- of vluchtmodus te komen.
Toch wordt het sympathisch zenuwstelsel regelmatig aangesproken. Dat gebeurt op momenten van hoge inspanning, zoals een intensieve sport beoefenen, maar ook als je last hebt van een hoge mate van stress.
Verband stress en sympathisch zenuwstelsel
Stress is eigenlijk iets gezonds, het is een soort systeem dat ons waarschuwt wanneer we in gevaar zijn. Dat was handig toen we met speren nog op jacht moesten gaan om ons voedsel te verzamelen. Tegenwoordig ervaren we al stress als we een deadline hebben, in de file staan of op verjaardagsvisite moeten van schoonmoeder.
Dit zijn geen levensgevaarlijke situaties, maar toch zorgt de stress ervoor dat het sympathisch zenuwstelsel wordt aangesproken. Dat gaat vanzelf en razendsnel. Je kunt er vaak niets aan doen, behalve als je bewust bent van je stressniveau of als je symptomen herkent, zoals een verhoogde hartslag, snelle ademhaling en droge mond.
Invloed op de ademhaling
Als het sympathisch zenuwstelsel wordt aangesproken door ervaring van stress, dat zet het processen in je lichaam in werking zodat je in actie kunt komen. Een van die processen is het versnellen van de hartslag. Dit is nodig om weg te kunnen rennen of om te vechten. Hiervoor is echter ook zuurstof nodig, om voldoende zuurstof naar de spieren te verplaatsen zal daarom de ademhaling versnellen. Het sympathische deel van het zenuwstelsel heeft dus rechtstreeks effect op de ademhaling.
De ademhaling kan stress veroorzaken
Door stress kun je anders, sneller en vaak oppervlakkiger gaan ademhalen. Andersom werkt het echter ook: Door verkeerd te ademen veroorzaak je stress. Als je snel en oppervlakkig ademt, dan registreert het lichaam dit als een signaal van gevaar (stress). Hierdoor wordt heel snel het sympathisch zenuwstelsel in werking gezet. De gevolgen zijn een verhoogde hartslag, droge mond, een spijsvertering die niet optimaal werkt etc. Het is daarom erg belangrijk om op een juiste manier te ademen.
Sympathisch zenuwstelsel kalmeren
De ademhaling gaat vanzelf, maar toch ademt niet iedereen op de juiste manier. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor je algemene gezondheid, maar ook voor je stressniveau. Je hebt stress echter voor een groot deel zelf in de hand, het sympathisch zenuwstelsel kalmeren kun je namelijk helemaal zelf doen. Ervaar je veel stress? Maak je veel momenten mee dat stress je te veel wordt en je lijkt over te nemen? Let dan op je ademhaling!
Door rustiger en bewuster adem te halen kun je het sympathisch zenuwstelsel kalmeren waardoor je hele lichaam rustiger wordt. Je doet dit door afstand te nemen van de situatie waarin je zit. Zonder jezelf af op een rustige plek. Ga zitten of liggen en let bewust op je ademhaling. Leg je handen op je buik en adem 3 tellen in door je neus en vanuit je buik, je voelt dat je buik uitzet. Daarna adem je via je neus 6 tellen uit, je buik trekt weer in. Hou dit vol tot je rustiger wordt.
Door op deze manier te ademen wordt het parasympathische deel aangesproken, je lichaam zal daardoor ontspannen.
Conclusie
Het autonome zenuwstelsel zorgt ervoor dat belangrijke processen in ons lichaam vanzelf doorgaan, zoals de hartslag en de ademhaling. Het sympathisch zenuwstelsel is een onderdeel hiervan, het heeft als functie om ons lichaam in staat te stellen om te vechten of vluchten. Ook in hedendaagse stressvolle situaties wordt het sympathische deel aangesproken. Dit heeft een directe invloed op de ademhaling, deze zal sneller en vaak oppervlakkig verlopen.
Door bewust om te gaan met de ademhaling kun je stress verminderen en zelfs tegengaan. Wees je bewust van symptomen van stress en welke triggers stress bij jou veroorzaken. Op momenten van stress kun je ademhalingsoefeningen doen, maar met een dagelijks ademhaling ritueel kun je het ook voor zijn.
Gerelateerde informatie
In de kennisbank van Herleva vind je tientallen blogs met tips en adviezen. Ik raad je aan om deze blog ook te lezen:
- Stress loslaten door middel van je ademhaling
- Adem inhouden bij stress: waarom doe je het en wat zijn de gevolgen?
- Kaakklemmen: het verband met stress en de kracht van ademhaling
Aan de slag met je ademhaling
Herleva heeft een aantal dingen voor je klaarstaan die je ondersteunen bij een betere ademhaling.
Gratis producten
Ik vind het leuk om mijn kennis met je te delen. Daarom heb je allereerst toegang tot mijn blogs en video's. Ook kun je gratis de volgende producten downloaden:
- Gratis e-book: de verbonden ademhaling
- Gratis videoreeks: chronische hyperventilatie voorbij
- Gratis ontspanningsmeditatie
Zelf de diepte in met je ademhaling
Wil je verder de diepte in? Kies voor 1 van de online programma's:
Aan de slag als ademcoach
Wil je zelf aan de slag als ademcoach? Of wil je de ademhaling als tool inzetten in je werk? Meld je dan aan voor de opleiding tot ademcoach.
Heb je nog vragen?
Wil je meer informatie? Neem gerust contact met mij op. Je kunt hiervoor gebruikmaken van het contactformulier of stuur een mail naar heleen@herleva.nl
