Bianca Van Walbeek is al een tijdje aan het onderzoeken hoe vrouwen deze nieuwe levensfase ontdekken waarin hun kinderen uitvliegen.
Hoe doe jij dat? Wat ervaar je erbij? Hoe kijk je opnieuw naar relaties, werk en wat merk je wellicht fysiek van de overgang.
Ze heeft daarvoor verschillende vrouwen geïnterviewd en vandaag is Heleen aan de beurt. Hoe ervaart zij het en wat is haar advies voor vrouwen in deze periode? Dat en nog veel meer lees je terug in dit interview:
Laten we beginnen met een gebeurtenis dat bij de meeste vrouwen rond de overgang plaatsvindt, namelijk kinderen die het huis uitgaan. Hoe ervaar jij dit moment en hoe zie je dat in het breder perspectief van het leven?
Daar kijk ik eigenlijk heel organisch naar, het hoort bij het leven. Mijn twee oudste kinderen zijn al een jaar de deur uit en dat kwam heel natuurlijk over bij mij. Het jaar daarvoor waren ze ook voor een tijdje in het buitenland, dus ik was het wel een beetje gewend. Tussen mijn tweede en derde kind zit zes en een half jaar verschil, dat heeft het ongetwijfeld ook veel makkelijker gemaakt. Er is namelijk nog een ander kind waar ik voor aan het zorgen ben.
Los daarvan, is het voor mij normaal dat een kind volwassen wordt en doorgaat met zijn of haar leven. Het is dus echt een natuurlijk proces voor mij.
Eigenlijk past jouw antwoord van natuurlijke processen, heel erg in het werk dat je doet, namelijk als ademhalingscoach.
Dat klopt en eigenlijk ben je ze niet kwijt. Ze komen nog regelmatig bij je langs en blijven een nachtje bij je slapen. Het kan wel zo zijn dat ik ze ineens drie weken niet spreek, maar dan heb ik zoiets van: “doe je ding”. Op het moment dat ze er dan weer zijn, dan is het natuurlijk extra leuk. Het idee is ook meer dat ik meeleef in hun processen, maar dat zij het zelf mogen doen.
Ja, dat is een gaaf idee toch. Het doet me denken aan een soort cheerleader die hun aanmoedigt om op pad te gaan.
Klopt dat gevoel heb ik echt, zoiets van: “Ga maar hup, doe maar!”
Hoe kijk je dan naar je jongste kind als die uit huis zal gaan?
Eigenlijk precies hetzelfde, als een organisch proces van het leven. Ze is ook op dit moment als enig kind in huis en soms vind ik dat saai voor haar. Vermoedelijk ga ik wat betreft het VWO wel hetzelfde proces meemaken als mijn oudste twee kinderen, namelijk dat ze in hun laatste jaar heel druk zijn met school. Eigenlijk hebben ze je in dat jaar veel minder nodig, meer voor de zaken die gericht zijn op het huishouden.
Ze wil dat ook zelf en ze is al zelfstandig, dus ik gun dat haar ook zo.
Hoe zit het met jezelf, want je zal waarschijnlijk meer tijd overhebben. Heb je voor de komende jaren nieuwe dromen?
Eigenlijk zal datgene wat ik doe, alleen maar meer gaan doen. Dit werk is namelijk heel belangrijk voor me, maar ik heb altijd goed nee kunnen zeggen tegen het werk en ja tegen de kinderen. Dat zal ik ook nog steeds doen als de kinderen uit huis zijn. Dan kan ik wel makkelijker twee weekenden per maand werken, in plaats van één.
Sta je te popelen voor het moment dat die extra vrijheid er is?
Die momenten dat ik nee zeg, kan ik makkelijk op een ander moment wel weer doen, dus dat staat niet zo dwars in mijn leven. Maar het gevoel van minder verantwoordelijkheid lijkt me wel heel ontspannen. Zelf weet ik ook dat als de kinderen mij bellen dat ik uit liefde toch weer mijn plannen voor ze opzijzet. Dus eigenlijk blijft het toch een beetje hetzelfde.
Dat is leuk om te weten, dat je gewoon wat verder in het proces zit.
Soms denk ik weleens aan kleinkinderen en dan denk ik wacht nog effe tien jaar. Anders kan ik die neiging helemaal niet weerstaan!
Ik heb wel altijd gezegd, als je een kind krijgt, één dag in de week zou ik graag willen oppassen. Als oma is dat natuurlijk superleuk.
Dus die vrijheid is wel aantrekkelijk?
Ja, toch wel. Daar wil ik wel aan toevoegen dat dit het perspectief is van een gescheiden vrouw. Want als je gescheiden bent, dan zijn er dagen dat de kinderen er niet zijn en dat is ook gewoon fijn. Je hoeft dan even niet rekening te houden met wat zij willen.
Je kan meer je eigen ding doen.
Inderdaad, dus als vrouwen niet gescheiden zijn, dan is het toch gewoon anders voor ze. Natuurlijk weet je dan ook niet beter, ze zijn er dan gewoon altijd. Dus eigenlijk had ik al meer tijd, omdat niet de kinderen er niet altijd waren.
Het wennen aan een lege nest syndroom is vreselijk als je kleinere kinderen hebt. Ik kon ook gewoon niet eerder scheiden, mijn hart zou daar te veel van bloeden. Het idee alleen al dat ik ze in de zomer toen drie weken niet kon zien. Nu zijn ze ouder en is dat toch veel makkelijker.
Als je kijkt vanuit jouw vak, hoe kijk je dan tegen deze andere levensfase aan?
Wanneer je nog niet je zaken op orde hebt, als je voortgang eraan zit te komen, ga dan zo snel als je kan daarmee aan de slag. Nu kan je nog eraan werken en zal je beter je toekomst ingaan. Als je dat tijdens je overgang doet, is het eigenlijk te laat. In de overgang ben je namelijk fysiek minder effectief, het is dus nu belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen.
Bij de moederschap geef je jezelf weg voor een ander, maar dat betekent niet dat je die verantwoordelijkheid voor je lichaam ook los moet laten. Als je dat goed doet, dan kan je dit ook goed overbrengen naar je kinderen.
Vanuit mijn vakgebied wil ik mensen bewust laten worden en bewustwording gaat bij mij over wakker worden. Wat is er nou werkelijk gaande? Wat gaat goed, wat kan beter en wat gaat helemaal niet goed. Het aanpakken ligt bij jou en schuilen achter je kinderen haalt het probleem niet weg.
Dus waar staat het voor, vrouwen die er nog wel tegen aan hikken, waar zie je dat deze fase moet staan?
Dan zou ik zeggen de overgang naar eigen verantwoordelijkheid. Je wordt nu harder afgestraft, maar ook harder beloond.
Kan je daar wat meer over vertellen?
Nou als je bijvoorbeeld blijft drinken, roken en slechte dingen eten, dan word je daar fysiek tijdens de overgang harder op afgestraft. Dat komt omdat je lichaam meer tijd nodig heeft om bij te komen. Daarnaast word je ook eerder beloond als je de verantwoordelijkheid over je lichaam terugneemt, dus door minder te gaan drinken, roken en slechte dingen te eten.
Er zijn ook veel mensen die last hebben van paniekaanvallen en depressief zijn, maar je bent echt niet depressief geboren. Je kunt natuurlijk wel een genetische aanleg ervoor hebben, maar een kind kan heel makkelijk dingen weer opzij leggen en weer blij zijn. Probeer dus te achterhalen wat jou blij maakt en werk daaraan om die depressiviteit of angst weg te halen.
Dus als ik vrouwen zie die daar eigenlijk niet zoveel zin erin hebben, dan wil ik ze aangeven: Als je het nu niet gaat aanpakken, zal het probleem alleen maar groter gaan zijn als je met pensioen gaat.
Maak gebruik van de ruimte die ontstaat om aan jezelf te werken.
Absoluut en neem die verantwoordelijkheid. Die ruimte ontstaat niet altijd, vooral als jouw kinderen allemaal dingen hebben waar je druk mee bezig bent. Maar voor je het weet is je kind dertig en ben je er nog steeds druk bezig mee. Laat sommige dingen bij het kind, zodat jij aan jezelf kan werken en dat het kind ook leert omgaan met verantwoordelijkheid. Er zijn zoveel ouders die hun kinderen niet los durven te laten, omdat ze bang zijn dat hun kinderen zullen falen. Van falen leert het kind.
Op financieel vlak zie je ook dat dit nog te vaak gebeurt en dat snap ik aan de ene kant ook. Vooral als mensen veel geld hebben, maar vraag jezelf dan af: “Is mijn kind daarbij gebaat?”
Omdat hij daarvan leert.
Precies.
En wat zie je vooral in je praktijk gebeuren bij vrouwen met kinderen? Wat zou je bijvoorbeeld adviseren om anders te doen?
Ik zie eigenlijk dat vrouwen vooral in de ontkenning zitten en zichzelf makkelijker in een slachtofferrol plaatsen. Dan geven ze aan dat ze het zo moeilijk hebben, het punt is dat ze geen verantwoordelijkheid nemen. Dat klinkt misschien hard, maar dat is wel de realiteit. Neem verantwoordelijkheid voor jezelf.
Juist ook omdat het kind dan zijn eigen weg kan gaan.
Precies en in eerste instantie voor jouw lichaam. Heb liefde voor jouw lichaam. Als je 30 kilo te veel weegt, dan voel jij je slomer en zwakker.
Dus daar start het volgens jou?
Absoluut, het zorgen voor je lichaam en je geest gaat daar vervolgens in mee. Als jij fysiek iets meer kan optillen of als je flexibeler bent, dan voel je je krachtiger en dat stukje is je geest. Daarin hoef je ook niks voor anderen te bewijzen, het is puur voor jezelf.
Naast zelfzorgzaamheid, is weerbaarheid ook van groot belang. Jezelf in een slachtofferrol plaatsen en aan het financiële infuus zitten van je man, dan mis je die verantwoordelijkheid. Een traditionele rolverdeling in een huwelijk is niet erg natuurlijk, zelf heb ik ook 30 jaar lang in diezelfde rolverdeling gezeten. Ik geloof daar ook erg in en daar is niks mis mee. Het probleem ligt echter bij de verantwoordelijkheid die je hierdoor niet meer neemt.
Zelf leid ik coaches op en dan hoor ik vaker dat ze aangeven om een eigen praktijk te willen opzetten. Dat is harstikke leuk, deel kennis en liefde om andere mensen te helpen. Verder in het proces komen ze erachter dat hun man het geen prettig idee vindt om dit in hun huis te doen. Wat je dan ziet is dat ze niet met een andere oplossing komen om dit te overbruggen en dat is wat ik bedoel met je verantwoordelijkheid nemen.
Heb je een rotbaan? Word je daar bewust van en ga een opleiding doen om beter kans te maken op een andere baan.
Wat is de rol van ademhaling hierin?
Als je vastzit met ademhaling, dan ben je minder verbonden met jezelf. Dat heeft als gevolg dat je volgt wat anderen vinden en uiteindelijk zal je andere boven jezelf tevredenstellen. Allemaal de consequenties van je eigen ademruimte innemen.
Ja, want het zorgen voor de ander, maakt ook dat je niet bezig hoeft te houden met waar jijzelf voor staat. Maar als je ruimte geeft aan je ademhaling, dan kan je jezelf weer ontmoeten.
Precies, want door ruimte te geven aan je ademhaling, zorg je voor je lichaam en dat is superbelangrijk. Daarnaast krijg heb je ook meer ruimte om dingen te doen die je allang al had wilde doen, maar wegduwde.
Dus weer connectie met jezelf maken.
Ja en daarom helpt het ook altijd als je in deze fase gewoon terugkijkt naar het verleden. Wat vond je als kind altijd leuk?
Ook de fase waarin je geen kinderen had?
Klopt. Wat ook gezegd wordt, is dat de sport die je als kind leuk vond, dat het juist ongeveer na je 42e weer terug kan komen. Dat gebeurt dan op een manier die beter bij je past.
Zelf ontdekte ik op mijn 40e yoga en dat linkte voor mij aan turnen dat ik als kind deed.
Bij yoga kwam dus dat mentaal aspect bij, het is namelijk een ontwikkeling en dat is al helemaal het geval vanaf je 42e levensjaar. Rond je 50e ga je meestal die fase van de overgang in en dan helpt het niet meer om alleen maar met fysieke dingen bezig te zijn. Het uiterlijk is namelijk in verval, dat kunnen we niet stoppen. Vandaar dat het belangrijk is dat we daar geestelijk mee leren omgaan.
Waarom noem je expliciet 42?
Omdat je voornamelijk al voor je 50e begint met de overgangsfase, natuurlijk zijn daar wel verschillende beweringen over.
Dus yoga is mooi om naar te kijken?
Voor mij is dit wel het geval. Maar als je balsport heel erg leuk vond vroeger, dan kan je bekijken of daar iets is wat je kan doen om dat gevoel terug te krijgen. Het mag ook een onderdeel zijn van de balsport, zoals het teamgevoel dat je vroeger had. Wat kan je op een wijzere manier bijdragen in dat team. Het geestelijk aspect kun je meenemen nu in je sport.
Juist omdat je leven zo in het moederschap heeft gestaan, dien je weer terug te denken aan de fase die je daarvoor had. Daar blaas je dan nieuw leven in, met alle wijsheid die je al die jaren hebt opgedaan.
Precies, dus hoe kun je die vorige fase terugbrengen. Ik geloof ook heel erg in het feit dat je tot je 50e voornamelijk van de wereld nam en dat je nu weer teruggeeft aan de maatschappij. Vandaar dat ik die verantwoordelijkheid benoem, omdat je wijzere besluiten kan nemen. Maar als je jezelf steeds in die slachtofferrol blijft zetten, dan blijf je nog nemen van de maatschappij. Wij dienen dus meer te geven, een beetje zoals de oude tradities, de jongeren komen bij de ouderen.
Kijken wat je aan de maatschappij kan geven, zeg je eigenlijk?
Precies, want die zorg die je had voor je kinderen is weggevallen. Het geeft weer ruimte voor die bredere zorg en dat is geweldig. Een levenszin is wat ons blijft motiveren in de overgangsfase en een doel helpt je daarbij. Hou d doel breder, dan ons simpel leventje, maak er een geweldig doel van. Wanneer jij alleen je eigen leven belangrijk maakt, dan is dat een heel arm perspectief eigenlijk. Trek het dus breder en zorg ervoor dat je iets voor de jongeren kan doen. Jouw capaciteit maakt daarbij niet uit, al maak je gezonde smoothies voor ze! Op die manier zal je het lege nest syndroom kunnen opheffen.
Wat een gaaf perspectief breng je in!
Dankjewel.
Kan je nog afsluiten met een advies vanuit de adem, wat zou daarin kunnen helpen? Als iemand dat heel graag wil, maar er nog niet is bijvoorbeeld.
Ga naar een ademcoach en vraag om hulp. Bij mij kan je ook een kijkje nemen, ik bied namelijk een cursus Holistic Breathing aan. Breath better, love more. Als je beter ademt ga je jezelf meer liefhebben en de mensen om je heen ook. Je bent fitter, gezonder en meer ontspannen. Ga daarom een cursus doen of vraag om hulp bij een coach.
Wat levert dat je op?
Dat je gezonder, fitter, liefdevoller en meer ontspannen bent. Dat is in eerste instantie voor jezelf, maar dat stroomt uiteindelijk ook door naar anderen. Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf.
