Je hartslag en je ademhaling: wat is het verband?

Je hartslag en ademhaling staan direct met elkaar verbonden. Ze hebben namelijk een belangrijke samenwerking: Jouw lichaam in leven houden door je spieren en organen te voorzien van voldoende zuurstof. Het hart en de ademhaling gaan vanzelf, je hoeft het zelf niet bewust te sturen om het te laten werken. 

Toch is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de werking en het verband tussen de twee. De kennis die je opdoet in dit blog kan je namelijk belangrijke inzichten geven die voordelen hebben voor je gezondheid.

Wat hebben hart, ademhaling en longen met elkaar te maken?

Het hart, de ademhaling en de longen staan direct met elkaar in verbinding. De samenwerking zorgt ervoor dat we kunnen leven. De drie samen hebben daarom een onmisbare relatie met elkaar, een beknopte uitleg: 

Ze zorgen voor de bloedsomloop. Elke keer als het hart slaat wordt er bloed door het lichaam gepompt. In de rechterkamer van het hart wordt zuurstofarm bloed verzameld, daarvandaan wordt het getransporteerd naar de longen. Hier wordt het bloed gezuiverd en van zuurstof voorzien. Zit er weer voldoende zuurstof in het bloed, dan pompt de linkerkant van het hart het zuurstofrijke bloed naar de spieren en organen. 

Daarnaast zorgt het systeem voor zuurstofuitwisseling. Als je inademt vullen de longen zich met zuurstof. Tijdens het uitademen laat je kooldioxide je lichaam verlaten. Dankzij deze uitwisseling kan het bloed voldoende zuurstof leveren aan het lichaam. Dit systeem werkt zo naadloos dat het binnen 16 seconden zuurstofrijk bloed door het lichaam kan laten circuleren. Per minuut stroomt er maar liefst vijf liter bloed door het lichaam.


Het verband met het autonome zenuwstelsel

Het autonome zenuwstelsel is het deel van het zenuwstelsel dat ervoor zorgt dat onbewuste functies in het lichaam plaatsvinden. Het is namelijk belangrijk dat jouw lichaam vanzelf bepaalde functies uitoefent, zonder dat jij dit bewust hoeft te sturen. Zo regelt het functies zoals de ademhaling, de hartslag en de werking van organen. Het autonome zenuwstelsel is opgebouwd uit twee systemen: Het parasympatisch zenuwstelsel en het sympathisch zenuwstelsel (soms ook orthosympatisch zenuwstelsel genoemd). 

Het sympathische deel van het zenuwstelsel zorgt ervoor dat het lichamelijk in actie kan komen. In de oertijd was het voor ons overleven belangrijk om in een zogenaamde vecht- of vlucht situatie te komen. Als het sympathische deel wordt aangesproken, dan komen er hormonen vrij die in het lichaam belangrijke processen starten: de hartslag en de ademhaling versnellen waardoor er veel zuurstof naar de spieren gaat waardoor je kunt vluchten of vechten. 

Is het gevaar geweken, dan treedt het parasympatische deel in werking. Hierdoor komt er rust in het lichaam waardoor herstel en opbouw van cellen weer optimaal plaatsvinden. De hartslag en de ademhaling vertragen, de spijsvertering komt weer op gang en stress kan het lichaam verlaten.

Verband stress, hartslag en ademhaling

Direct levensgevaar ervaren we bijna niet meer in ons leven, ons lichaam geeft echter anders aan. Stress heeft de rol van sabeltandtijgers overgenomen. We maken ons de hele dag over van alles druk, hierdoor wordt het sympathische zenuwstelsel veel aangesproken. Door stress ademen we oppervlakkig en snel en de hartslag versnelt ook. Stress is in principe geen probleem, constant stress ervaren is echter wel een probleem. Het zorgt voor angsten, hoofdpijn, slechte nachtrust, duizeligheid en hyperventilatie, spierspanning, een hoge bloeddruk en kan op gegeven moment tot depressies en een burn-out leiden. 

Er wordt niet genoeg tijd besteed aan rust. Ons lichaam heeft het nodig om lange tijd uit te kunnen rusten, zeker wanneer het veel onder stress staat. Het parasympathische deel van het zenuwstelsel kan alleen maar in werking treden wanneer je geen stress ervaart. Je ademhaling zal dan weer vertragen, net als je hartslag.

Hoe je ademhaling jou kan helpen

We ervaren veel stress in het dagelijks leven, maar eigenlijk is het onnodig. Om te kunnen functioneren in het dagelijks leven hebben we deze stress niet nodig. In de meeste gevallen kunnen we onze taken goed vervullen zonder een gevoel van gejaagdheid, een droge mond, snelle hartslag en oppervlakkige ademhaling. Sterker nog: Hadden we de stress niet, dan zouden we waarschijnlijk nog beter functioneren. 

Het is dus heel belangrijk om rustiger te worden. Je kunt dit doen door middel van mindfulness, maar de ademhaling kan je daarbij ook goed helpen. Het verband tussen stress, de hartslag en de ademhaling werkt namelijk beide kanten op: Van stress ga je sneller ademhalen en de hartslag verhoogt, maar andersom kun je door bewuster, dieper en rustiger te gaan ademen, je hartslag vertragen en het gevoel van stress in je lichaam verminderen. 

Jij hebt zelf controle over je ademhaling, je hartslag en de hoeveelheid stress in je lichaam. Dit is een krachtige tool voor je gezondheid. Hierdoor kun je stress verminderen, bovendien kun je dit systeem inzetten om je lichaam sneller te laten herstellen, bijvoorbeeld na een workout of training.


Aan de slag met je ademhaling

Herleva heeft een aantal dingen voor je klaarstaan die je ondersteunen bij een betere ademhaling.

Gratis producten

Ik vind het leuk om mijn kennis met je te delen. Daarom heb je allereerst toegang tot mijn blogs en video's. Ook kun je gratis de volgende producten downloaden:

Zelf de diepte in met je ademhaling

Wil je verder de diepte in? Kies voor 1 van de online programma's:

Aan de slag als ademcoach

Wil je zelf aan de slag als ademcoach? Of wil je de ademhaling als tool inzetten in je werk? Meld je dan aan voor de opleiding tot ademcoach.

Heb je nog vragen?

Wil je meer informatie? Neem gerust contact met mij op. Je kunt hiervoor gebruikmaken van het contactformulier of stuur een mail naar heleen@herleva.nl

Direct contact