Wat is het verschil tussen ademhaling bij stress en ademhaling in ontspanning?

Het verschil tussen de ademhaling bij stress en de ademhaling in ontspanning kan enorm zijn. Je kunt het verschil eigenlijk al heel goed zien als je kijkt naar iemand die aan het hardlopen is (sporten is een vorm van stress) of iemand die ontspannen op de bank een boek leest.

Maar wat doet de ademhaling bij stress precies en wat gebeurt er in het lichaam tijdens ontspanning? In dit blog duik ik dieper in dit onderwerp. Dit kan jou helpen om duidelijker het verschil te leren zien (en misschien zelfs voelen) tussen een lichaam in stress en een ontspannen lijf. De ademhaling speelt daar een belangrijke factor in.

Wat doet de ademhaling bij stress?

Als je lichaam stress ervaart, dan wordt een reeks van lichamelijke reacties in actie gezet, zodat je met de situatie kunt omgaan. Dit heeft ook effect op de ademhaling, je zal sneller gaan ademen, zodat er meer zuurstof aan het lichaam geleverd kan worden. De ademhaling zal ook oppervlakkiger gaan verlopen, dus meer via de borst en mond.

Stress heeft ook effect op andere systemen in het lichaam. Zo zullen de hersenen een signaal krijgen om cortisol en adrenaline te produceren. Deze hormonen bereiden je lichaam voor om te vechten of vluchten. Je hart zal ook sneller kloppen om bloed naar de spieren te vervoeren, hierdoor kun je in actie komen. Een direct gevoel van stress is dat je spieren dus aanspannen, langdurige stress kan ervoor zorgen dat je spieren altijd gespannen staan, wat leidt tot pijntjes. Stress heeft ook een gevolg voor de spijsvertering, het vertraagt het, langdurige stress kan daardoor leiden tot verstopping en een traag werkende spijsvertering. Chronische stress kan ook het immuunsysteem verzwakken, waardoor je vatbaarder wordt voor ziekten.

Stress heeft tevens effect op je emotionele balans, dit kan leiden tot gevoelens van angst, prikkelbaarheid of depressie.

Wat doet de ademhaling bij ontspanning?

Als je ontspannen bent, heb je rust in je lichaam. Dat zorgt ervoor dat de ademhaling bij ontspanning ook kalmer en rustiger zal verlopen. Je zult vanzelf langzaam en diep gaan ademen, via de buik en neus. Het gevolg is dat het lichaam in een staat van herstel komt, het parasympathische deel van het zenuwstelsel wordt dan aangesproken. Dit heeft een positief effect op je lichaam, enkele van deze effecten zijn:

Je hartslag en ademhaling vertragen.
De bloeddruk daalt.
De bloedtoevoer naar organen en cellen verloopt optimaal.
De spierspanning wordt aanzienlijk verminderd, waardoor spieren en pezen zich kunnen herstellen.
De spanning in je lichaam die het gevolg kan zijn van een stressreactie wordt onderbroken en omgekeerd.

Het verschil tussen ademhaling bij stress en ademhaling in ontspanning

De ademhaling bij stress en de ademhaling in ontspanning vertoont meerdere verschillen. Een van de grootste verschillen is dat de ademhaling bij stress snel verloopt en de ademhaling in ontspanning langzaam. Als je gestrest bent, zal de ademhaling bovendien oppervlakkiger verlopen. Dat wil zeggen dat er vooral via de mond en wordt in- en uitgeademd. Bij de ademhaling in ontspanning hoor je via de neus in en uit te ademen. De lucht die je inademt bij stress komt alleen in het bovenste deel van de longen terecht, dit kun je merken bij het ademen, je borst komt dan naar voren bij inademen. In ontspanning adem je dieper in, waardoor de longen geheel gevuld worden met lucht. Je kunt dit merken als tijdens het inademen de buik naar voren komt en als de buik intrekt als je uitademt.

We kunnen niet zeggen dat de ene manier van ademen goed is en de andere slecht. Het zijn twee manieren van ademhalen die beiden hun eigen functie hebben: het lichaam in staat stellen om te vechten of vluchten of het lichaam ontspannen. Het gaat echter fout als het lichaam niet kan ontspannen omdat stress chronisch is geworden. Ademhalingsoefeningen helpen daarbij heel goed om je lichaam weer te ontspannen.

Ademhalingsoefeningen om te ontspannen

Er bestaan veel verschillende ademhalingsoefeningen om het lichaam in ontspanning te krijgen. Ik noem er twee:

Buikademhaling: Ga liggen of zitten op een rustige plek en let goed op je ademhaling. Leg een hand op je buik en adem diep in, als het goed is, komt je buik nu naar voren. Hou even een tel de adem vast en adem dan langzaam uit, je buik trekt zich nu weer in. Voer 10 herhalingen uit.
De 4-7-8 ademhaling: De getallen 4-7 en 8 staan voor seconden. Je voert deze oefening uit door te starten met 4 seconden inademen via de neus. Daarna houdt je de adem 7 seconden vast. Adem nu uit in 8 seconden via je mond. Voer 10 herhalingen uit, dit is een hele goede methode om je lichaam snel te laten ontspannen.