Interview mede Heart Math oprichter Bruce Cryer

Interview met Bruce Cryer | Medeoprichter van Heartmath | Hart en Ademhaling

Ik had de eer om Oud mede oprichter van Heartmath Bruce Cryer te mogen interviewen. Onder de video staat de tekst als transcriptie voor je.

Heleen: Hallo, zo fijn dat je deze video bekijkt. Vandaag heb ik hier Bruce Cryer en hij is medeoprichter van Heartmath.
Vandaag zal Bruce Cryer meer vertellen over het hart en het brein en ook over Heartmath, want het bestaat al voor zovele jaren en hij is de medeoprichter ervan. Vandaar dat ik aan hem vroeg of hij aan ons meer kan vertellen over het hart en het brein en waarom onze ademhaling hierbij belangrijk is. Zou je wat kunnen vertellen over Heartmath en hoe het begon?

Bruce: Als eerste, bedankt dat je me hiervoor hebt uitgenodigd. Het is een genoegen om hier te zijn. Ik ben toevallig meerdere keren al in Nederland geweest, ongeveer twintig keer al, want rond de eerste jaren van Heartmath, vooral rond eind jaren 90, deden we heel veel werk in het VK. Soms werkten we dan ook met Engels-Nederlandse bedrijven zoals Shell en Unilever waardoor we ook naar Nederland gingen en dat groeide telkens verder. Dankzij dit heb ik ook zelfs hele goede vrienden in Nederland waaronder iemand die nu de zaken van Heartmath regelt in de Benelux, Duitsland, Zwitserland en de rest van de landen in dat gebied. Ik hou van Nederland, ik ben er al veel geweest, en ik hou ook van de mensen in Nederland, dus dit is leuk voor mij. Heartmath begon in 1991 en ik maakte deel van het originele team wat samenkwam onder de oprichter, Doc Childre. Hij is nog steeds zeer actief met Heartmath. Heartmath bestaat verbazingwekkend nu al bijna 30 jaar. Waarom het mij aansprak was dat ik, tien jaar voor de oprichting van Heartmath, de oprichter al kende en hij was een geweldig individu, heel intuïtief, heel zorgzaam en een heel interessant persoon. Hij heeft zoveel dingen in zijn leven gestudeerd en hij kijkt altijd naar wat de meest belangrijke dingen zijn die je kan bestuderen. Hij kwam telkens terug op dat alles beter werkte als hij werkte vanuit zijn hart. Dat was voor een baan, een relatie, een dieet. Als je iets doet met je hart, dan ga je er echt voor. Het werkt beter dan als je dat niet doet en hij vroeg zich af waarom dat zo is, want in de laatste 150 jaar begon westerse wetenschap ons te overtuigen dat het hart simpelweg een pomp is. Dat het een geweldig machine is, maar dat het niks te maken heeft met emoties, gevoelens en de prachtige waarden die we associëren met het hart zoals liefde, moed, wijsheid en intuïtie. Wetenschappers zeiden dat zoiets een heel romantisch idee van het verleden was, maar wetenschap weet dat het een machine is, een geweldige machine en meer niet. Doc Childre en anderen die met zijn werk betrokken waren zeiden dat dit niet echt klopt. Er is een reden waarom je tegen je kind, die naar het voetbalveld rent, verteld om te spelen vanuit zijn hart. Er is een reden waarom we dat doen, we denken niet dat je moet spelen vanuit die geweldige machine. Dat is niet wat je bedoelt. Net als wanneer je zegt om vanuit je hart te zingen, ik ben zelf een zanger en ik had in het begin een goede stem en goed techniek. Mijn leerkrachten vroegen aan me wanneer ik vanuit mijn hart ga zingen. Je klinkt goed, maar we voelen je niet doordat je hart niet hierbij betrokken is. Dit zijn simpele voorbeelden, maar als je kijkt naar elke religie, elke spirituele traditie, het hart wordt vereerd als een bron van intelligentie, een bron van wijsheid, een bron van moed, van intuïtie, van mededogen, de waarden waar we in het leven het meest naar streven. Braveheart, Richard the lion-hearted, Richard the Lion met een geweldige machine in zijn borst; nee, dat is niet wat er wordt bedoeld. Het zegt zoveel meer dan dat. Ik gaf aan dat ik hierbij betrokken wilde zijn, in een organisatie die hiernaar wilt kijken en die het op een wetenschappelijke manier wil ontdekken.

H: Ook al was je een zanger en een acteur. Je had geen opleiding gedaan om wetenschapper te worden.

B: Nee, totaal niet. Ik was als jongen al aangetrokken tot de wetenschap en ik kwam er in aanmerking mee op school, maar ik heb het nooit professioneel gedaan. Ik had gewoon interesse hierin en ik heb een broer die dokter is en een andere broer die zijn doctoraat heeft in onderwijs. Ze zijn heel wetenschappelijk en als een jong kind was ik aangetrokken tot een deel van dat. Ik wilde niet echt een dokter of wetenschapper worden, maar ik was er deels geïnteresseerd in. Dat is deels waarom ik interesse had in Heartmath, want we zouden het doen volgens westerse wetenschappen. Ik vond dat idee leuk, want we realiseerden dat als we een systeem van hulpmiddelen zouden maken, wat jij aan mij vroeg om dat vandaag uit te leggen, dat wordt gewaardeerd in het westen; waar data betekenis heeft, waar bedrijven worden gerund door ingenieurs en mensen die aan data en bewijs denken. Als we invloed willen hebben op de mensheid, dan moeten we ons bewijs hebben en we zullen bewijs moeten hebben via westerse wetenschap, want dat is wat ze in het westen respecteren. Ik gaf aan dat dit een goede strategie is als het werkt. Gelukkig werkte het ook en hebben we verschillende dingen ontdekt over het hart en hoeveel invloed het heeft. Het hart geeft bijvoorbeeld elk moment een enorm veel input aan het brein. Onderweg leerden wij ook hoe veel ons hartfunctie en ademhaling functie verbonden zijn. Dit is een geïntegreerd systeem. We proberen het te scheiden, we denken dat het brein alles is, en het hart is gewoon een pomp. En ademhaling? Wie denkt nou aan de ademhaling? Oh, die yoga mensen natuurlijk, dus waarom moet ik denken aan mijn ademhaling? Vanaf het begin was het nut van de ademhaling duidelijk voor ons als het gaat om wanneer mensen in, zoals hoe wij het noemen, een staat van coherentie willen komen. Als het gaat om de achtergrond is er een mooie visie wat is gemanifesteerd en het blijft een sterke organisatie wat blijft groeien. Sinds ik afgetreden ben als de directeur ben ik over de hele wereld geweest. Naar Afrika, Azië en vele keren Europa en de hoeveelheid keren dat mensen, ook zelfs jonge mensen, naar mij toe komen, omdat ze erachter kwamen dat ik eén van de originele oprichters ben van Heartmath, dan reageren ze vaak als een echte fanboy of fangirl. Ze voelen zich vereerd als ze me dan zien, want Heartmath heeft zo goed de onderzoeken gedaan, het vervolgens gepubliceerd in grote tijdschriften en hebben verenigingen met plekken zoals Stanford University, waar ik nu al 24 jaar Heartmath en ademhalingstechnieken lesgeef. Er is dus veel kredietwaardigheid naar wat wij hebben geleerd en wat we daardoor konden creëren.

H: Van alle dingen die je hebt geleerd en wat je aan mensen hebt geleerd, wat is het hoofdpunt dat je altijd verteld? Wat is zo belangrijk om te weten, wat zoveel mensen niet weten wat Heartmath überhaupt is. Dus wat is het belangrijkste punt wat je zou willen delen?

B: Wat ik net vertelde met al die voorbeelden van dat je bijvoorbeeld vanuit je hart moet spelen of zingen. Doc Childre ontdekte dat de dingen die hij vanuit zijn hart deed beter werkte dan als hij hetzelfde deed zonder het te doen vanuit zijn hart, dus wij wilden ontdekken wat dat echt betekent. Het impliceert dat er een positief gevoel geassocieerd wordt met iets doen. Spelen vanuit je hart, wees enthousiast, wees positief en ga ervoor. Als zanger, zing vanuit je hart, zing met gevoel, zing met emoties, zing alsof je ervan houdt om het te doen en dat mensen ervan zullen houden. Er is dus een gevoel achter al deze expressies, maar de wetenschap stond niet achter het idee dat het hart iets te maken had met gevoelens. De wetenschap zei dat het allemaal in de hersenen is. Alle emoties zitten daar, ze worden allemaal daar gevormd en oké, ik begrijp het dat er bepaalde biochemische dingen daar gebeuren. Toen mijn dochter was geboren, ruim 33 jaar geleden, en haar klein gezicht naar mij toe draaide en ik zag haar. Wanneer ik haar in mijn armen kreeg, minuten nadat zij was geboren, het spijt me, maar waar ik het liefde voelen was hier in mijn hart. Het was niet in mijn brein. Mijn brein kon het niet echt volledig begrijpen. Het brein wat eigenlijk min of meer nutteloos, want de bevalling duurde al 21 uur. Natuurlijk was mijn vrouw in een veel moeilijkere positie dan ik, maar ik dacht niet helder na alleen voelde ik wel en dat voelde ik in mijn hart. Een fundamenteel iets wat Heartmath heeft geleerd, en we kunnen dit demonstreren met ontzettend veel wetenschappelijk bewijs, is dat onze emotionele staat, waar we ook in het spectrum zijn (liefdevol, medeleven, angstig, boos, gestrest, vredig), van moment tot moment ons hartslag beïnvloedt. Ons hart klopt in verschillende patronen wat stimuli van buitenaf reflecteert. Bijvoorbeeld op dit moment hoor ik een sirene, wat we helaas vrij vaak horen doordat we vrij dichtbij een ziekenhuis zijn, en het horen van zo’n sirene kan voor wat spanning zorgen. Ik word eraan herinnerd dat het waarschijnlijk nog een persoon is met het coronavirus, dus je kan die angst echt voelen of in ieder geval die spanning. In de jaren 90 ontdekten wij dat we mensen aan een hartmonitor kunnen koppelen en vervolgens vroegen wij aan hun om te richten op verschillende gevoelens. In een specifieke studie richtten wij ons op het meten van wat je hart deed wanneer je gefrustreerd was, vergeleken met wat je hart deed wanneer je waardering voelde. Wat wij van honderden mensen ontdekten was dat er een chaotisch ritme is bij het hart wanneer we gefrustreerd, boos, agressief of heel gespannen voelen. Het is alsof ons lichaam helemaal beeft ook al doet het lichaam dat van buiten niet, maar de interne tensie in het lichaam veroorzaakt dat het ritme van het hart heel verward is. Daarnaast vroegen wij ons ook af wat er dan gebeurt als iemand een positieve emotie voelt zoals waardering. Bijvoorbeeld die mooie bloemen die achter je staan, Heleen, die kunnen positieve emoties geven wanneer je ze ziet en ook als je ze ruikt. De gevoelens voor waardering, maakt niet uit wat de oorzaak is, zorgt ervoor dat het ritme van het hart een stuk meer geregeld is. Dit kan natuurlijk ook gebeuren bij gevoelens zoals liefde, mededogen of vredigheid. Vredigheid is geen strakke lijn, het is meer een rustige golf en dit is ook net als bij mededogen en liefde. Sommige zijn wel hoger in energie zoals liefde en vredigheid is dan eerder lager in energie, maar beide patronen gaan heel geleidelijk. Wij waren de eersten die ontdekten dat dit überhaupt een ding was en dat was een grote ontdekking.

H: Jij bewees eigenlijk wat de yogi mensen al wisten, omdat ze het zelf hebben ervaren. Alleen heeft Heartmath bewezen dat er echt iets met ons hartritme gebeurt.

B: Precies. Een deel wat we ook hebben ontdekt, en dit sluit ook mooi aan met jouw werk, is er iets wat in westerse wetenschap respiratoire sinus aritmie heet; niemand hoeft deze term echt te onthouden alleen is dat waar RSA voor staat. De essentie daarvan is dat de optimale ademhalingspatroon, wat voor iedereen net iets anders is doordat we allemaal unieke individuen zijn, een vijf seconden inademing en vijf seconden uitademing is. Over het algemeen is dit de optimale snelheid. Als we ouder zijn kan het bijvoorbeeld elke keer drie seconden zijn en als we een marathonloper zijn dan zal het vaak langer zijn dan vijf seconden, maar over het algemeen is het een vijf seconden, of je kan het ook zien als een tien seconde, cyclus. Wij hebben dat niet ontdekt of uitgevonden, want dit was al een bekend feit in medische wetenschappen. Aangezien dat al bekend was, wilde wij dit patroon gebruiken om mensen eerst gewoon op hun ademhalingsritme te letten voordat we gingen richten op het hart. Die ritme die we hun leren is sowieso al de natuurlijke ritme dat het lichaam adem wilt halen, dus we leren hun niks vreemds. We vragen hun niet om hun adem in te houden of anders adem te moeten halen. Dat zouden wel handige oefeningen zijn, maar wij wilden het simpel houden en het op de manier doen volgens de wetenschap; vijf seconden in en vijf seconden uit, dat is simpel en niet te lang of te kort voor de meeste mensen. Als je dat doet samen met het veranderen van je emotionele staat, daarom zijn die positieve gevoelens zo belangrijk, creëer je een coherentie. Door gewoon adem te halen, vijf seconden in en vijf seconden uit, zorgt voor een goed ritme in het hart, maar dat garandeert niet dat je perceptie per se verandert. Waarom dat belangrijk is, vanuit een Heartmath perspectief, omdat veel van onze stress een resultaat is van hoe wij de situatie waarnemen. Bijvoorbeeld, we zien het verkeer op de weg en plotseling staan alle auto’s stil waardoor je in de file staat. Voor sommige van ons is onze eerste gedachte dat je baalt doordat je nu te laat zal zijn. Andere mensen denken juist dat het fijn is dat ze laat zijn, want ze wilden bijvoorbeeld toch niet bij die vergadering zijn. We hebben een keuze op dat moment en Heartmath kwam ermee dat je tegen jezelf moet aangeven om je manier van kijken te veranderen zodat je uit zo’n stressvol reactie kan komen. Je frustratie zal het verkeer niet verbeteren. Je kan zo hard mogelijk toeteren en de 150 auto’s die voor je staan kunnen dan waarschijnlijk nog steeds niet bewegen, maar jouw lichaam is zojuist veroudert vanwege die stressreactie wat je meemaakt vanwege een situatie waar je niks aan kan veranderen. Wat je wel kan veranderen is je perceptie. Een manier om dat te doen is door adem te halen in die ene ritme en door het gevoel van waardering, of bijvoorbeeld liefde, proberen te vinden. Dat gevoel gecombineerd met de ademhaling kan ervoor zorgen dat onze perceptie daardoor verandert. Waarom zou ik al die energie verspillen waardoor ik mezelf ouder maak terwijl ik in de file zit? Ik kan ook gewoon naar een boek luisteren of geweldig muziek waar ik van hou, misschien zelfs naar een podcast. Ik kan iets doen wat mij positief houdt in plaats van dat ik in die negativiteit zit. Dus de ademhaling gecombineerd met het positieve gevoel is niet alleen goed voor het lichaam, voor alle redenen die we weten waarom ademhaling zoveel helpt, maar het is geweldig voor onze manier van denken doordat we onze perceptie veranderen van stress naar positiviteit.

H: Dus het helpt mensen met hun emoties en hun gedachten.

B: Absoluut en ik denk dat dit een belangrijke punt is om op te richten, want veel mensen denken dat gedachten de emoties opwekken. Soms kan je onmiddellijk een emotionele reactie krijgen zonder een gedachte bij te hebben. Je hebt dan zo’n onderbuikgevoel en mensen vertrouwen dat en meestal denk je daarna pas wat het is. Daarnaast zijn emoties en gedachten een cyclus. Emoties wekken gedachten op en gedachten wekken emoties op. We zitten vast in veel cyclussen van negatieve gedachten die negatieve emoties voeden en vice versa. Dit is ondersteund door fysiologie dat we nodig zouden hebben als het een gevecht is tussen leven en dood, dus het is een vecht-of-vluchtreactie. Alleen is dit nu bijvoorbeeld in de file zitten of een e-mail krijgen van iemand die je niet leuk vindt, maar je hebt het helemaal niet nodig dat je lichaam al deze stoffen aanmaakt.

H: Wat voor invloed heeft dit allemaal op jou gehad?

B: Een deel van wat ik heb geleerd van het basisaspect van Heartmath was door veel te oefenen. We leren altijd dat je jouw aandacht moet richten op het gebied van je hart als onderdeel om hartcoherentie te creëren. Wanneer je aandacht daar namelijk naartoe gaat, breng je energie daar naartoe en als je dat doet krijg je meer controle over die patronen die je niet eens wist dat je die had; dat ze chaotisch zijn wanneer je stress hebt en geleidelijk wanneer je houdt van wat je doet. Het was niet bekend voordat Heartmath dit ontdekte en les in gaf. Wij moedigen mensen altijd aan om te beginnen met je aandacht richten op je hart, want daardoor begint het systeem van het hart te activeren; wat een geweldig en wonderbaarlijk systeem is. Er is een elektrische component van het hart wat 60 keer sterker is dan wat het brein elektrisch produceert. Er is een magnetisch component van het hart wat een zeer krachtig veld creëert wat 5.000 keer sterker is dan wat het brein produceert. Daarnaast is het ritmische dimensie van het hart, wat we al weten dat het een hartslag aanmaakt, over ons hele lichaam. Benoem een ander orgaan dat je voelt kloppen. Sorry, ik kan er geen noemen. Het is dus heel krachtig. We realiseerden dit en in het begin dacht ik bij mezelf dat ik hier goed in wilde worden, want ik was iemand die een atleet was, een danser, een zanger. Ik was met veel dingen op een hoog niveau betrokken waarvoor je veel moest oefenen om goed in te worden. Je had misschien een geweldige stem of geweldig lichaam om te dansen, maar je zou niet beter worden als je niet elke dag oefende. Ik dacht bij mezelf dat het voor dit ook precies zo geldt. Ik heb dit nooit geleerd, dus ik moet dit gaan oefenen. Het is niet iets magisch waarbij je die ene keer waardering voelt en opeens is al je stress voor je hele leven verdwenen. Dat is het dus niet, het is iets om te oefenen net als elk vaardigheid wat we leren. Rond begin jaren 90 begon ik met oefenen en ik gebruikte eén van die elektrische horloges die dan elk uur af zou gaan. Elke keer wanneer het afging maakte het een piepend geluid en dit deed ik voor maandenlang. Het ging zelfs af tijdens vergaderingen, maar dat maakte mij niet uit. Elke keer wanneer dat afging, deed ik een Heartmath oefening.

H: Wat deed je dan precies wanneer je alarm afging?

B: Ik bracht mijn aandacht naar mijn hart, ik ging inademen voor vijf seconden en uitademen voor vijf seconden. Ik bleef dat doen en daarna richtte ik op iets waarvan ik hield of iets wat ik waardeerde. Ik hield mijn aandacht bij mijn hart, ik bleef in- en uitademen voor vijf seconden per keer, inbeeldde dat de ademhaling naar het hart ging en ik bleef met mijn gevoelens bij iets waarvan ik hield. Mijn dochter was ongeveer drie jaar toen ik dit voor het eerst deed. Ze had een leeftijd wat zo schattig was. Ik had al een diepe liefde voordat ze was geboren. De meeste keren wanneer ik Heartmath oefende, ging mijn focus naar mijn hart, ik haalde adem, hield de ademhaling aan en ik dacht aan mijn kleine schat Alicia. De enige keer wanneer dat niet werkte was, omdat zij de oorzaak van mijn stress was waardoor ik aan iets als een tropisch strand moest denken. De meeste keren, omdat ze mij zo vrolijk maakte, richtte ik mijn aandacht naar haar toe. Dat stuurde ik naar mijn hart toe, ik kon mijn hart voelen en ik voelde die waardering, en ik deed dat vele keren per dag. Niet per se wanneer er stress was, maar gewoon om het proces te oefenen. Dit voelde al gauw normaal en natuurlijk aan. Het voelde zoveel beter dan als ik het niet deed en het werd soort van iets automatisch. Ik merkte dan twee dingen op. De eerste is dat ik meer gevoelig werd voor wat ik echt vanbinnen voelde, want het is makkelijk om het te negeren. Je hebt het te druk, je hebt deadlines, de economie in de Verenigde Staten is op zijn slechtst sinds honderd jaar. Het is ongelofelijk wat hier gebeurt, veel om zorgen om te maken. Dus om die momenten te nemen om die waardering in te ademen en om ons systeem te pauzeren is rond deze tijd heel erg belangrijk, maar mijn punt was dat het automatisch werd. Wanneer ik wat spanning merkte ging mijn aandacht automatisch naar mijn hart en ademhaling waardoor ik wat van die spanning los kon laten. Je bent niet alleen maar het los aan het laten, maar het feit dat je iets moet oplossen krijgt ook weer aandacht. Bijvoorbeeld wat angst wat je aan moet pakken, wat onrust waar je wat aan moet doen, iets wat je moet zoeken, iets wat je moet veranderen, want je wilt niet te lang hierin blijven zitten. De focus op de ademhaling en wat er in het lichaam zich afspeelt betekent dat we meer bewust worden van wat er echt onder ons bewustzijn aan de hand is. Dat is ontzettend nuttig. Ik heb, ondanks dat ik dit al dertig jaar doe, nog steeds stress en dat is natuurlijk niet moeilijk in een situatie zoals deze. Ik kan van nature mensen heel goed aanvoelen en heel veel mensen zijn op dit moment heel erg gespannen waardoor ik ook heel makkelijk gestrest raak. Juist in een situatie zoals deze is het heel belangrijk om die momenten te nemen en te realiseren dat dit hele systeem in je lichaam je beste bondgenoot is. Het hart, het brein en de ademhaling zijn ontworpen om in harmonie te werken en dat kunnen ze vrij gemakkelijk. Dat is wat de yogi al voor duizenden jaren wisten.

H: En nu is het wetenschappelijk bewezen.

B: Ja, dus al deze westerse mensen zijn nu zo dankbaar dat ze hierop kunnen richten en dat hun gedachten eindelijk eens even op kunnen houden.

H: Het is echt goed, want het helpt heel wat mensen die anders misschien geen interesse hadden. Veel van deze dingen begint met atleten, want ze zijn altijd bezig met concurreren en beter worden. Ze willen dingen proberen en dat is juist heel goed. Dat is ook zo met de Wim Hof methode. Veel sporters gebruiken het en voelen zich daardoor beter. Andere mensen horen dit en hebben daardoor juist interesse om dat ook te proberen.

B: Bij Heartmath hebben we mogelijkheden gehad om te werken met veel mensen die in de speciale eenheden zitten. Bijvoorbeeld de scherpschutters team en ik denk dat de Nederlandse pentatlon team al vrij gauw samenwerkte met Heartmath. In al deze gevallen, vooral juist bij sluipschutters, moeten ze ongelofelijk stabiel zijn om bijvoorbeeld hun doelwit te kunnen raken. Ze hebben al technieken geoefend om hun hartslag te verlagen, omdat een hoog hartslag voor een verstoring zorgt als ze hun doelwit proberen te raken. Ze begrepen dat al en mensen bij de speciale eenheden, de Navy SEALs en mensen die krankzinnige heroïsche dingen doen bijvoorbeeld, ze moeten zowel fysiek sterk zijn als emotioneel sterk. Vele van hun kregen interesse in Heartmath, omdat het hun vaak niet uitmaakt waar de technieken vandaan komen, het kan net zo goed voodoo zijn, zolang dit voor een voorsprong zorgt. Ze willen wel het bewijs, maar ze staan open om alles te proberen wat hun kan helpen. Vrij veel mensen raakten geïnteresseerd, want ze realiseerden dat dit een snelle manier is om de stuurloze emoties te reguleren. Het is er niet voor om deze emoties te onderdrukken, maar het is om ze in balans te brengen en om te kijken wat er aan de hand is zodat er veranderingen kunnen komen; we hebben alleen eerst wat controle hierop nodig. Het is net als met vliegen waarbij de volwassenen eerst hun masker op moeten doen en daarna kunnen ze hun kind helpen. Als je in paniek raakt, kan je niet helpen. Als eerste heb je de taak om voor jouw systeem te zorgen, maar het is ook de eerste taak om het systeem te trainen. Als plotseling iets gebeurt weet je al hoe je in die rustige staat kan komen. Je leert het niet plotseling, je hebt hiervoor geoefend.

H: Ik denk ook dat het zo belangrijk is om jezelf te trainen. Je moet ook die discipline hebben om te trainen ook al is er op dat moment niks aan de hand. Veel mensen vragen aan mij, wanneer ze onrust of stressproblemen hebben, juist iets voor die problemen te hebben. Ik moedig hun dan ook aan dat ze daarmee door moeten blijven gaan ook al zijn ze van die probleem af, want we weten allemaal dat er weer iets anders kan gebeuren. Als je door blijft gaan met het bewust zijn ervan en dat je weet wat je moet doen, dan zal het sneller verdwijnen en het zal voor veel minder stress zorgen. Is de vijf seconden in- en uitademing jouw meest gebruikte techniek om thuis te doen?

B: Om eerlijk te zijn, omdat ik zo lang heb geoefend, tel ik niet letterlijk tot vijf. Ik heb het niet nodig, want ik weet al hoe goed een langere ademhaling tegenover een normale ademhaling voelt. Ik tel dus niet echt letterlijk tot vijf.

H: Ik vind het leuk dat je dat zegt, want ik doe het ook niet echt. Mensen zitten vaak net te veel in hun hoofd te tellen waardoor ze het gevoel verliezen. Ik denk dat tellen wel veel kan helpen, maar ik denk ook dat het belangrijk is dat je een connectie maakt met je lichaam en dat je gewoon rustig ademhaalt. Hoe zie jij dat eigenlijk?

B: Het is nu wel wat anders, want veel mensen hebben al iets als yoga of een ademhalingsoefening gedaan. Alleen denk ik dat het nog steeds helpt als je aan mensen een vaste tijd aangeeft dat optimaal is voor hun. Ik zeg niet tegen mensen dat ze letterlijk tot vijf seconden moeten tellen, maar om een ademhaling te nemen dat ongeveer vijf seconden in en vijf seconden uit is. Vaak als ik dit idee aan hun leer, leer ik ook in de context van eén van de Heartmath technologieën. Heartmath heeft namelijk verschillende technologieën voor de computer ontwikkeld wat meestal gezondheidsprofessionals gebruiken. Nog eentje is een apparaat dat je vast kan houden en het volgt je hart via het oor. De derde, wat nu het meest populaire is, is een app voor je telefoon. De app gebruikt een sensor wat je hartslag vanuit je oor volgt en die laat vervolgens aan je zien hoe je patroon van je hart is. De app geeft ook hoe lang de optimale tijd is om in te ademen en uit te ademen. Je bekijkt een soort van afbeelding van wanneer je in moet ademen en wanneer je uit moet ademen. Je volgt dus iets op een scherm wat anders is dan tellen in je hoofd. Je doet het fysiek terwijl je ook iets bekijkt, zoals een mooie mandala wat vijf seconden groter wordt en weer vijf seconden kleiner wordt. Het is makkelijk om zo’n prachtige afbeelding te bekijken om dan in te ademen wanneer het groter wordt en uit te ademen wanneer het kleiner wordt. De visualisatie helpt hier veel bij in plaats van telkens die vijf seconden te tellen. Dan zit je veel te veel in je hoofd terwijl je het in je lichaam wil voelen.

H: Ik zal ook de link van Heartmath in het filmpje doen. Ik denk dat het wat makkelijker is voor veel mensen. Heel erg bedankt, Bruce, voor deze tijd en jouw kennis. Heel erg bedankt en wie weet spreken we elkaar weer eens.

B: Graag gedaan.

H: Voor de kijkers, bedankt voor het kijken en ik hoop dat je dit thuis gaat proberen. Je kunt Bruce ook volgen via de ETTG link die in de beschrijving te vinden is.

B: Heel erg bedankt Heleen.