Adem en lichaamseigen HIGH een gastblog

Een gastblog van cursist die geslaagd is voor de Holistic Breathing opleiding.

Toen Heleen mij, Dyveke Kok, vroeg of ik voor haar een keer een gastblog zou willen schrijven, heb ik geen moment getwijfeld.
Niet alleen mag ik haar persoonlijk enorm graag, ik ben enorm onder de indruk van het werk dat zij doet als adem coach en als opleidster. Daarnaast heeft het werken met adem een heel fijne overeenkomst met iets in het menselijk lichaam (ja, ook in jouw lijf!) waar ik toevallig best veel vanaf weet. Maar daarover straks meer.
Laat ik je eerst eens wat vertellen over wat ademen allemaal teweeg bracht in mijn lijf. Voor wie dit leest en al enige ervaring heeft met adem (het coachen zelf en/of het ondergaan van een adem sessie) coaching, zal veel herkenbaar zijn.

Eerste verbondenadem sessie

Mijn allereerste ademsessie zal ik nooit meer vergeten. Niet alleen vanwege de intensiteit ervan, het was nota bene midden in de corona-crisis tijd! Ruim 2,5 maand voor onze eerste ontmoeting hadden wij, cursisten en adem coaches in spe, elkaar online al leren kennen.
Het moet gezegd: deze hele bizarre tijd heeft nieuwe manieren van communicatie doen ontluiken.
‘Zoom’ bleek een geweldige online vergaderplek waar we zelfs in groepjes apart konden samen komen. En toch. De platheid van het scherm, het korrelige beeld, ik kon niet wachten tot ik al deze bewegende ‘plaatjes’ in het echt zou kunnen ontmoeten.
En begin juni 2020 was dat eindelijk zover.

Terwijl we het cursuslokaal binnenstroomden, was het even wennen aan zoveel ‘mens’ in eenzelfde ruimte. Wat onwennig scharrelden we wat rond tussen koffieapparaat, de tafel met koekjes en fruit, en uiteindelijk ons plekje op een meditatiestoeltje op de grond. Daar zat ik dan, keurig op 1,5 meter afstand van mijn beide ‘buren’, een kop met warme latte omklemd.
Ik keek de zaal rond en observeerde hoe eenieder op eigen manier zijn of haar plekje in de ruimte wist te vinden.
Het klinkt wellicht vreemd, maar ik hield meteen van al deze mensen. Alleen al omdat ze de moedige stap hadden gemaakt om samen te komen, opnieuw verbinding durfden aangaan.

Verbinding aangaan met complete vreemden nog wel!

Heleen zettelde zich ook, en leidde ons naar een comfortabele plek in onszelf waar ieder zich veilig genoeg kon voelen om te delen, en grenzen aan te geven. Uiteraard in een goed verluchtte ruimte.

‘Adem is overal om ons heen aanwezig’,
zei Heleen, terwijl ze met haar vingers de adem om haar heen letterlijk leek proberen vast te pakken, haar armen wijd gestrekt.

‘Adem is leven,’ vervolgde ze, en deelde haar persoonlijke verhaal met ons.
Het raakte me toen ze over de golvende ademhaling van haar pasgeboren dochtertje vertelde.
Ik heb het geluk dat ik zelf twee keer een prachtig kindje vol leven op de wereld heb mogen zetten. Beide keren had het zien van de allereerste ademteugen van zo’n klein pasgeboren mensje ook mij tot diepe ontroering gebracht. Adem is werkelijk een prachtig goed. En helaas maar al te vaak vergeten.

Wij cursisten maakten opnieuw kennis met elkaar, en vonden elk een partner voor de allereerste ‘live’ ademsessie van deze cursus. Met de epische muziek van Vangelis op de achtergrond, begeleidde mijn adem partner me dwars door alle lagen van mijn analytische ‘ik’ heen.
De stem van de man  met wie ik samenwerkte bracht me in een soort trance.
Mijn lichaam tintelde en suisde, aan mijn geest voltrokken zich tal van voorbij flitsende herinneringen, terwijl mijn hoofd licht aanvoelde.
Ik schoot diep weg in een gevoel van intense eenzaamheid, en begreep ineens waarom dat thema zo vaak in mijn leven voorbij komt. Ik, de zogenaamde einzelgänger, steeds op zoek naar een plek waar geen ander is.
Niet per se om mezelf af te zonderen maar steeds op zoek naar wat anders of beter kan, niet vast blijven houden aan een vaste plek of situatie.

Vroeger werd ik gepest 

De stille, en minder stille, pesterijen van kindjes in mijn klas hebben mijn ziel getekend. Tijdens de adem sessie vloog ik met mijn gedachten terug naar het wiebelige houten bankje in de gymzaal van mijn basisschool.
De ruimte was koel en rook naar een mengsel van touw, zweetsokken en plastic gympjes. Ik droeg een kort sportbroekje, waardoor mijn bovenbenen zichtbaar waren.
De temperatuurovergang van het warme klaslokaal naar de koelte in de gymzaal, maakte dat de haarvaten in mijn benen duidelijk zichtbaar waren geworden. Fascinerend vond ik dat! Zulke mooie ruitvormige patronen zichtbaar in mijn dunne, transparante huid. Alsof ik een geruite legging aan had van huid. De andere kindjes vonden het echter maar niets, en hadden er zelfs dermate afkeer van dat ze niet meer naast me wilden (of durfden!) zitten. Twee kindjes mochten elk hun eigen team kiezen om straks trefbal te kunnen spelen.
Niet moeilijk te raden wie er weer als laatste op het houten bankje zat.
Omdat de andere kindjes al met hun groepjes waren vertrokken, deelde de gymleraar mij uiteindelijk maar in. Zie je dan nog maar eens deel uitmaken van je groep.

Dergelijke voorvallen heb ik vaak gehad. Ik was een vrolijk, speels en nieuwsgierig kind, en had best wat vriendinnetjes en vriendjes.
En toch vonden de meeste kinderen mij maar vreemd. Of anders. Ze konden zich denk ik niet met mij vereenzelvigen.
En wat een boer niet kent.. dat spreekwoord geldt zeer zeker ook voor kinderen! In mijn tijd nochtans.

Tijdens de ademsessie welden de tranen op. Maar niet zozeer vanwege verdriet. Ik besefte ineens dat deze ervaringen in mijn jeugd, mij hadden gevormd tot wie ik ben: iemand die altijd verder kijkt dan dat wat anderen denken of zeggen.
Ik ben wars van stigma’s en probeer deze altijd te doorprikken, op zoek naar het verhaal erachter.
Mijn gedachten waren ineens kraakhelder, terwijl mijn lijf schokte en beefde. Alles kwam letterlijk los.
Tranen stroomden nu over mijn wangen en ik hoorde mezelf snikken. Mijn coach zat daar, naast me op de grond.
Ik pakte zijn handen vast en huilde. Net zolang tot het huilen overging in lachen. Bulderend lachen!

Eenmaal terug bij zinnen, traantjes gedroogd, voelde ik een heerlijke sensatie door mijn hele lijf.
Mijn hoofd voelde opgeruimd, mijn hart licht en vrij. En ik vóelde weer. Zalig.

Tijdens een adem sessie zijn inademing en uitademing aan elkaar verbonden. Je ademt dus steeds door, zonder pauze. Hierdoor krijg je als het ware veel meer zuurstof in je lijf dan je normaal nodig zou hebben. Zuurstof voedt de lichaamscellen van levensenergie.
Het is in die cellen, deze kleine fabriekjes, dat continue eiwitten worden aangemaakt.
De kwaliteit van deze eiwitten kan door stress achteruit gaan, en dat kan tal van ziekten tot gevolg hebben.
De manier waarop je ademt, heeft invloed op je zenuwstelsel, je endocrien systeem, je spijsvertering, in feite alle processen in je lijf. De grap echter is, dat wanneer je ergens in je lijf pijn of ongemak ervaart, je daaraan denkt.
En ook al verdwijnt die gedachte wellicht van tijd tot tijd naar de achtergrond, je bent er het merendeel van de tijd bewust van.
Omgekeerd geldt in feite hetzelfde. Een boze, angstige, of droeve gedachte, maakt dat je je lichaam op een bepaalde manier beweegt in de ruimte. Je trekt je schouders op, loopt gebogen, bijt op je lip of klemt je kaken strak op elkaar.

En zo komen je gedachten dus letterlijk in je lijf. En je lijf geeft weer door aan je gedachten, je geest, dat je je inderdaad zo voelt als dat je denkt dat je je voelt. De cirkel is compleet.

Ons begrip voor deze innige connectie tussen lichaam en geest is decennia, zo niet eeuwenlang, naar de achtergrond gedrukt. Vooral door introductie van het begrip ‘dualiteit’. Door lichaam en geest als twee van elkaar los staande onderdelen te bekijken, en de mens als een maakbaar geheel bestaande uit deze twee componenten, zijn we vergeten hoe waardevol deze connectie werkelijk is.

Dit is wat ik zo mooi vind aan adem: je doorbreekt als het ware de keten van gedachten en lichamelijke gewaarwordingen. Of beter gezegd: je integreert ze. Je gedachten merken de fysieke veranderingen op, en daar reageert je lichaam weer op. Het is een prachtig samenspel van lichaam en geest.

Naast adem is er nog iets anders dat een brug vormt tussen lichaam en geest: het endocannabinoïde systeem. En dit is waar mijn eigen expertise om de hoek komt kijken 😉

Eind 2014 werd mijn eerste kindje geboren. Wat een mooie tijd zou moeten zijn, werd overschaduwd door ziekte: ik had een zenuwontsteking aan beide schouders en leed aan carpaal tunnelsyndroom, met vlammende zenuwpijnen in beide armen, schouders, polsen, handen en vingers. Terug kijkend op de drukke tijd -we waren net verhuisd met woning én winkel, van Antwerpen naar Bussum- had ik letterlijk de zenuwen gekregen. Heel mijn lijf stond in brand.

Wanneer een situatie onaangenaam is, kun je ervan weglopen. Maar wanneer je líjf onaangenaam aanvoelt, kun je er niet even uit ofzo. Je zit vast in dat lijf, en sjokt het met je mee waar je ook maar naar toe gaat. Ik voelde me gevangen in mijn eigen lijf. Ik sliep niet meer, was enorm angstig voor de toekomst (zou ik mijn leven lang pijn blijven voelen?). Daarbij verloor ik de spierfunctie in armen en handen. Het maakte me enorm depressief.

Nu had ik weleens gehoord van ‘cbd-olie’. Dit zou een extract zijn uit de cannabisplant dat enorm goed zou helpen bij pijn en depressiviteit, maar geen high zou geven zoals je dat van cannabis zou verwachten. Maar, kon je het wel gebruiken als je ook borstvoeding gaf?
Mijn zoektocht begon. Binnen een week had ik contact gelegd met artsen, wetenschappers, apothekers en biochemici van over de hele wereld. Ik had me enorm verdiept in de literatuur, en diverse perspectieven bekeken. Ik besloot ‘cbd’ te gaan proberen.

Wat een wereld van verschil maakte dat. Slechts een paar druppels deed mijn gemoedstoestand binnen het kwartier verbeteren.
De wereld leek weer aangenaam en minder kil. De pijnprikkels waren minder hevig geworden, en ik had ineens echt slaap. Maanden van slapeloosheid hadden zijn tol geëist. Ik had diepe wallen gekregen en was vel over been. En nu voelde ik me plots zo lekker loom dat ik mijn bed voor het eerst in lange tijd weer zag als een plek van ontspanning, in plaats van een pijnbank. Ik besloot even te gaan liggen, en sliep circa 20 minuten aan een stuk. Een verademing!

Deze ervaring was een openbaring voor mij. Hoe kon dit ene stofje nu zoveel teweeg brengen? Wat is dat dan, hoe werkt het in je lijf? Ik leerde dat ‘CBD’ staat voor ‘cannabidiol’. Dat dit een ‘cannabinoïde’ is, en dat dit de naam is voor een groep moleculen die voornamelijk in cannabis voorkomen. Ik leerde verder ook, dat er fyto- cannabinoïden zijn (plant- cannabinoïden) , maar dat wij mensen zelf óók cannabinoïden aanmaken: endocannabinoïden dus.

Een belangrijke endocannabinoïde heet ‘anandamide’. Mooie naam he?
Het komt van ‘ananda’, wat Sanskriet is voor ‘innerlijke gelukzaligheid’.

Anandamide is de stof die je aanmaakt bij lichamelijke activiteit. Het veroorzaakt onder meer de bekende ‘runner’s high’.
En anandamide helpt je lichaam te herstellen van stress. En het mooie is, dat je de productie van anandamide kunt stimuleren door te ademen!

In de ban van deze stoffen, dook ik verder de literatuur in, en leerde dat deze endocannabinoïde deel uit maken van iets dat het ‘endocannabinoïde systeem’ wordt genoemd. Het lichaamseigen balanssysteem, dat de basis vormt voor iets dat ‘psychoneuroimmunologie’ wordt genoemd. Wat dat betekent, hoe het werkt, en wat adem daar nu precies mee te maken heeft?
Dat vertel ik je graag in een  volgende blog op Herleva!

vriendelijke groet,
Ademcoach Dyveke Kok.